CDKL5 Bozukluğu

CDKL5 Bozukluğu Nedir?

CDKL5 bozukluğu, ilk olarak 2004’te tanımlanan nadir bir X’e bağlı genetik bozukluktur. Bir x’e bağlı hastalık, sorunu taşıyan genin x kromozomunda bulunduğu anlamına gelir. CDLK5, sikline bağımlı kinaza benzer 5 anlamına gelir ve X kromozomunda bulunan bir gendir. Bir kadın çocuğuna iki X kromozomu, baba bir X kromozomu ve bir Y kromozomuna katkıda bulunur.

CDLK5 geni vücuda normal beyin gelişimi için gerekli olan bir proteinin nasıl hazırlanacağını söyler.
Bir CDKL5 rahatsızlığından etkilenen çoğu insan, yaşamın ilk aylarında başlayan nöbetlere sahiptir. Bebeğin gelişimi ile ilgili problemler daha sonra ortaya çıkar ve ciddi gelişimsel gecikmelere yol açar. Tıbbi olarak, bu problem kombinasyonunu tarif etmek için kullanılan terim epileptik ensefalopatidir.

CDKL5 bozukluğu nasıl ortaya çıkar?

CDLK5 bozukluğu kadınlarda erkeklerden 5 kat daha sık görülür. Ancak, bozukluğu olan erkekler kadınlardan daha fazla etkilenir.

Son çalışmalar CDKL5 bozukluğunun temel özelliklerini aşağıdakileri göstermiştir:

• Yaşamın ilk 3-6 ayında başlayan nöbetler.
• Bilişsel gelişim de dahil olmak üzere sinir sisteminin gelişimi ile ilgili sorunlar.
• Kalıplaşmış tekrarlayan el hareketleri.

CDKL5 bozukluğu nasıl teşhis edilir?

CDKL5 bozukluğu olduğundan şüphelenilen çocuklar, bir çocuk nöroloğu tarafından görülmelidir. Tanı başlangıçta öykü, semptom ve fizik muayeneye göre şüphelenilir. CDKL5 bozukluğu,CDKL5 genindeki değişimi veya mutasyonu gösterebilen genetik kan testi ile doğrulanır. MRG testi yapılabilir.

Farklı tipte EEG (elektroensefalografi) testi CDKL5 bozukluğu olan çocuk için farklı zamanlarda yapılabilir.

En sık olarak, bir nöbet sırasındaki EEG, hastalığın erken döneminde normal veya hafif anormal olabilir. Bazen arka plan aktivitesi yavaştır ve bir veya daha fazla alanda nöbet deşarjları görülebilir.
Patlama baskılaması – kelimenin tam anlamıyla EEG üzerinde kısa süreli faaliyet süreleriyle ayrılan düz EEG dalgalarını görüntüleyen bir kalıp – kalıp da erken rapor edildi.
Çocukların %75’inde infantil spazmlar ve EEG’de atipik bir hipsaritmi paterni görülebilir.

EEG’de zaman içerisinde daha fazla değişiklik olabilir. Örneğin, farklı beyin alanlarını içeren nöbetler ve ilaçlarla kontrol edilmesi zor olan nöbetler.
MRG (manyetik rezonans görüntüleme) testi genellikle temporal lobda kortikal atrofi (normalden daha küçük alanlar) ve hiperintensiteler (normalden daha parlak görünen alanlar) gibi beyinde spesifik olmayan değişiklikler gösterir. Bu değişikliklerin ne anlama gelebileceğinden tam olarak emin değiliz.

CDKL5 bozukluğu olan kişilerde başka hangi tıbbi sorunlar görülür?

CDKL5 bozukluğu olan çocukların birçok sorunu olabilir ve genellikle yürüyemez, konuşamaz veya kendilerini besleyemezler.

• Solunum (hırıltı), kardiyak (kalp), gastrointestinal (mide), vizüel (görme) ve uyku güçlükleri sıklıkla mevcuttur.
• Konuşma sınırlıdır veya yoktur.
• Skolyoz (omurganın eğriliği), apraksi (kasıtlı hareket yapma zorluğu) ve düşük kas tonusu görülen diğer semptomlardır.
• Zayıf ince motor becerileri ve el sıkma hareketleri veya ellerin ağzı sık görülür.
• Beslenme zorlukları ve dişlerde taşlanma sorunu da mevcuttur.

CDKL5 bozukluğunun spektrumu nedir?

CDKL5 hastalığının tam spektrumu veya kapsamı şu anda bilinmemektedir. CDKL5 genetik değişiklikleri veya mutasyonları, Lennox-Gastaut sendromu, Rett Sendromu, West Sendromu ve otizm dahil olmak üzere birçok nörolojik bozukluğu olan çocuklarda tespit edilmiştir.

CDKL5 hastalığında hangi nöbet tipleri vardır?

Nöbetler, CDKL5 bozukluğu olan çocuklarda önemli bir özelliktir. Erken başlangıçlı nöbetler ilk saatler, günler, haftalar veya aylar içinde gerçekleşebilir.

Nöbet tipleri arasında infantil spazmlar, miyoklonik, tonik ve tonik-klonik nöbetler bulunur.
Başlangıçta, nöbetler uyku sırasında ortaya çıkar, ancak zamanla sık sık uyanma saatlerinde de görülür. Bu ilk nöbetlerin EEG’de görülmemesi yaygındır; ancak bu, CDKL5 ile ilişkili nöbet aktivitesinin olmadığı anlamına gelmez.
Status epileptikus ve konvülsif olmayan status epileptikus (çok uzun nöbetler veya tekrarlanan nöbet dönemleri) ortaya çıkabilir.

Nöbetler nasıl tedavi edilir?

CDLK5 bozukluğundaki nöbetlerin tedavisi zordur, ancak bazı kişilerin antikonvülsan monoterapide (bir seferde bir ilaç) iyi iş çıkardığını, diğerlerinde ek tedaviye (birden fazla ilaç) ihtiyaç duyduğunu not etmek önemlidir.

Hiçbir nöbet ilacının bu çocuklarda nöbetleri kontrol etmede en etkili olduğu kanıtlanmamıştır. Bir çocuğun birçok ilaç denemesi gerektirmesi oldukça tipiktir.
Steroid tedavisi ve ketojenik diyet bazı çocukların tedavi sürecinde kullanılmıştır.
Vagus sinir stimülasyonu sıklıkla CDKL5 ile ilişkili nöbetlerde de göz önünde bulundurulur.

Diğer tüm tedaviler başarısız olmuşsa ve nöbet odağı izole edilebilirse, bazı durumlarda cerrahi bir seçenek olabilir.

KAYNAKÇA

• https://www.epilepsy.com/learn/types-epilepsy-syndromes/cdkl5-disorder
• https://www.cdkl5.com/about-cdkl5/