Sekonder Jeneralize Tonik-Klonik Nöbetler
Sekonder jeneralize nöbet, beynin bir noktasından başlayan ve beynin geneline yayılarak jeneralize nöbete döndüğü nöbetlerdir. Birçok nöbet şekli görülse de genellikle tonik-klonik nöbet görülür.
Tonik-klonik nöbetler, jeneralize nöbetlerden biridir. Yani beynin her iki yarımküresinde aynı anda görülen anormal aktivitenin sonucunda gerçekleşen nöbetlerdendir.
Tonik-Klonik nöbetlerle karıştırılmaması için sekonder jeneralize tonik-klonik nöbet olarak ayrı bir isim almıştır. Bazı kaynaklarda “bilateral tonik-klonik nöbetler” veya “Fokal başlangıçlı tonik-klonik nöbetler” olarak geçmektedir.
Sekonder jeneralize tonik-klonik nöbetler 2-3 dakikadan az sürer.
Tonik-Klonik nöbetlerden ayırmak güçtür. Bunun nedeni nöbetin ilk aşaması olan beynin bir noktasından başladığı ve jeneralize nöbete dönmediği kısmının kısa süreli olmasıdır. Bu aşamada genellikle bir dakikadan azdır.
Sekonder jeneralize tonik-klonik nöbet kimlerde görülür?
Parsiyel nöbeti olanlarda ve geçmişte parsiyel nöbet geçirmiş olanlarda bu nöbet görülme ihtimali daha fazladır. Bu nöbet her yaşta ve her türlü nöbet geçiren kişide görülebilir.
Kişiden kişiye ve sahip olduğu sendroma göre bu nöbetin görülme sıklığı değişebilir.
Sekonder jeneralize tonik-klonik nöbet sırasında ne olur?
- Birdenbire başlar, güçlü veya şiddetli hareketler olabilir.
- Nöbet, aura veya basit parsiyel nöbetlerle başlayabilir. İstemsiz ve zorla kafasını veya gözünü döndürebilir. Bu aşamada kişi kendindedir.
- Kompleks parsiyel nöbetle de başlayabilir. Bu aşamada kişi kafa karışıklığı yaşayabilir veya kişi olup bitenin farkında olmayabilir.
- Sekonder jeneralize tonik-klonik nöbetin ilk olarak kartların sertleşmesiyle başlar. (tonik faz) Bu anda şunlar gerçekleşebilir:
- Ses, ses tellerinden geçmekte zorlandığından dolayı ağlama veya inlemeye neden olur. Kişi acıyı veya üzüntüyü yansıtmaz. Bunun nedeni kişi kendinde değildir.
- Kişi bilincini yitirir ve yere düşer.
- Dilini ve yanaklarını ısırabilir. Bu nedenle kan veya kanlı tükürük gelebilir.
- Solunum geçici bozulabilir ve kişinin yüzünde morarma olabilir.
- Sonra sarsıntı başlar. (klonik faz)
- Kollar, bacaklar ve yüzünde hızlı ve art arda sarsıntılar başlar.Bu sırada dizlerde, kalçada, dirseklerde gevşeme veya bükülme olabilir.
- Birkaç dakika sonra sarsıntı yavaşlar ve durur.
- Vücut rahatladığında kişi mesane ve bağırsak kontrolünü kaybedebilir.
- Bilinç yavaş yavaş geri döner.Kişi nöbetten sonra saatlerce veya günlerce uykulu, kafası karışmış,tedirgin veya depresyona girmiş olabilir.
- Nöbet genelde 1-3 dakika arasında sürse de kendine gelmesi daha uzun sürebilir.
- 5 dakikadan uzun süren tonik-klonik nöbetlerde 112 acil aranmalıdır.
- Bir tonik-klonik nöbet uyku sırasında gerçekleşirse ve kimse tarafından görülmezse başlancının fokal veya jeneralize nöbet olup olmadığını söylenmesi zordur. Bu başlangıç noktası bilinmeyen tonik-klonik nöbet olarak adlandırılır. Uyku sırasında gerçekleşen tonik-klonik nöbetler fokal veya bölgesel başlangıcı olur.
Sekonder jeneralize tonik-klonik nöbet nasıl teşhis ve tedavi edilir?
EEG (elektroensefalografi) ve MRG (manyetik rezonans görüntüleme) tarama ile nöbetin nerede başladığı öğrenilebilir.
Birçok nöbet tipi çoğu zaman ilaçlarla kontrol edilebilir. İlaçla kontrol edilemeyenler için cihaz,cerrahi, veya diyet tedavisi düşünülebilir. sekonder jeneralize nöbetlerin başlangıç noktası sadece bir nokta veya bir bölgeyse cerrahi veya nörostimülasyon iyi bir seçenek olabilir. Sekonder jeneralize nöbetlerde cihaz veya diyet tedavileri de uygulanmaktadır.